Żabińskiit i maneckiit – nowe minerały na cześć profesorów

W najnowszym, czerwcowym numerze czasopisma Mineralogical Magazine ukazały się dwa artykuły dotyczące nowych minerałów, które zostały nazwane przez autorów zgłoszenia – maneckiitem i żabińskiitem – dla uhonorowania wybitnych dokonań prof. Witolda Żabińskiego i prof. Andrzeja Maneckiego.

Upamiętnieni profesorowie, związani z Katedrą Mineralogii, Petrografii i Geochemii na Wydziale Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH, przez lata kształtowali pokolenia młodych adeptów geologii i mineralogii.

Autorami odkrycia i pełnej charakterystyki minerałów jest międzynarodowy zespół, którym kieruje dr hab. inż. Adam Pieczka, prof. nadzw. z Wydziału Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska. Współautorami pracy są dr hab. inż. Bożena Gołębiowska i mgr inż. Adam Włodek, pracownicy tego samego Wydziału, a także dr inż. Bogdan Rutkowski z Katedry Metaloznawstwa i Metalurgii Proszków z Wydziału Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej AGH. W badania byli również zaangażowani naukowcy z Uniwersytetu Wrocławskiego, Uniwersytetu Śląskiego, Uniwersytetu Warszawskiego i jednostek zagranicznych (University of Manitoba i California Institute of Technology).

Nowe minerały pochodzą z terenu Polski i zostały zaakceptowane przez Komisję Nowych Minerałów, Nomenklatury i Klasyfikacji Międzynarodowego Towarzystwa Mineralogicznego (IMA-CNMNC).

Minerały te reprezentują:

• nowe ogniwo grupy tytanitu o składzie Ca(Ta_0.5Al_0.5)SiO₄O – żabińskiit,

• oraz grupy wicksytu o składzie NaCa₂Fe²⁺₂(Fe³⁺Mg)Mn²⁺₂(PO₄)₆(H₂O)₂ – maneckiit.

 

Prof. Witold Żabiński (1929–2007) był kierownikiem Zakładu Mineralogii i Geochemii (1982–1992) oraz dyrektorem Instytutu Geologii i Surowców Mineralnych AGH w Krakowie (1982–1988), kierownikiem Zakładu Mineralogii Uniwersytetu Śląskiego (1975–1979), kierownikiem Zakładu Mineralogii i Petrografii Uniwersytetu Jagiellońskiego (1998–2002), przewodniczącym Komitetu Nauk Mineralogicznych PAN (1982–1990), jednym z założycieli Polskiego Towarzystwa Mineralogicznego i jego prezesem w latach 1980–1994, a także przez długi czas edytorem czasopisma Mineralogia Polonica (1970–2005).

Prof. Andrzej Manecki (ur. 1933) pełnił funkcję Dziekana Wydziału Geologii Poszukiwawczej AGH  w latach 1984–1990, był kierownikiem Zakładu Mineralogii, Petrografii i Geochemii AGH (1992–2002), przewodniczącym Komitetu Nauk Mineralogicznych PAN (1991–2007) i podobnie jak prof. W. Żabiński jednym z założycieli Polskiego Towarzystwa Mineralogicznego, zaś od roku 1988 oficjalnym przedstawicielem Polski w IMA-CNMNC. W 2015 r. otrzymał tytuł Profesora Honorowego AGH.

Obaj profesorowie dla wielu byli i pozostają mistrzami, zaś prof. Andrzej Manecki aktywnie uczestniczy w życiu Katedry do chwili obecnej.