Geolodzy z AGH wyruszają na kolejną wyprawę polarną na Spitsbergen

Grupa geologów z Katedry Mineralogii, Petrografii i GeochemiiWydziału Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska wyrusza na kolejną, naukową wyprawę polarną na Spitsbergen. Wyprawa będzie trwać do 10 sierpnia. Podobnie jak w poprzednich dwóch sezonach, miejscem tegorocznych badań jest Prins Karls Forland: długa, wąska wyspa położona w północno-zachodniej części archipelagu Svalbard na szerokości geograficznej prawie 79^oN.  

 

Podobnie jak w poprzednich latach wyprawa jest międzynarodowa. Weźmie w niej udział siedmiu geologów. W tym roku wyprawą kieruje dr hab. inż. Maciej Manecki, który był kiedyś współorganizatorem i uczestnikiem pierwszej geologicznej wyprawy polarnej AGH przeprowadzonej latem 1983 roku pod kierownictwem dr. Adama Piestrzyńskiego (obecnie profesora, dziekana Wydziału Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska AGH). Tradycyjnie, tak jak w latach ubiegłych, oprócz pracowników (dr inż. Jerzy Czerny) w wyprawie biorą udział również najlepsi studenci realizujący swoje prace inżynierskie. W tym roku są to Maria Maraszewska i Karol Faehnrich, studenci III roku kierunku Górnictwo i Geologia. Ponadto w ekspedycji wezmą udział geochronolodzy z Kanady (dr David Schneider i jego magistrant Christopher Barnes) oraz z Norwegii (dr Per Inge Myhre). Dzięki trwającej i owocnej współpracy międzynarodowej, wyprawa finansowana jest częściowo przez AGH a częściowo przez University of Ottawa, natomiast ogromną część sprzętu terenowego zapewnia Norweski Instytut Polarny.

 

Głównym celem badań jest charakterystyka sekwencji najstarszych skał odsłaniających się w tym rejonie Spitsbergenu. W poprzednich latach geolodzy z AGH zdefiniowali i opisali tam jednostkę geologiczną odróżniającą się od skał otaczających silniejszym stopniem metamorfizmu i silniejszą deformacją tektoniczną, której nadali nazwę Pinkie Unit. Wstępne badania laboratoryjne wykazały, że skały te przeszły w swej historii co najmniej dwa epizody tektoniczno-metamorficzne, a wiek metamorfizmu wskazuje na powinowactwo z formacjami geologicznymi okolic Grenlandii. Precyzyjna charakterystyka i datowanie tych skał po raz kolejny pozwoli polskim naukowcom nadal włączać się do międzynarodowej debaty na temat powstania i ewolucji Oceanu Arktycznego i przygotuje do udziału w wyprawach geologicznych na Grenlandię organizowanych przez kolegów z Niemiec. Geologiczne badania Arktyki są przedmiotem zainteresowania międzynarodowego ze względu na zasoby surowców, wpływ na wiedzę o globalnym ociepleniu klimatu oraz z przyczyn politycznych.

 

Na Spitsbergen uczestnicy wyprawy dolecą rejsowym samolotem: znajduje się tam najdalej na północ wysunięty międzynarodowy port lotniczy Longyearbyen. Dalszą drogę odbędą wyczarterowanym jachtem Eltanin. W trakcie wyprawy do transportu lokalnego wzdłuż wybrzeża wykorzystywany będzie ponton. Siedmioosobowa ekipa będzie przebywała w obozie namiotowym rozbitym na brzegu w zatoce Grimaldibukta. Obóz składa się z małych indywidualnych namiotów i jednego wspólnego namiotu kuchennego, pełniącego też rolę świetlicy i miejsca prac kameralnych. Obóz namiotowy otoczony jest specjalnym płotem z drutu podłączonego do petard, które mają ostrzec w razie wizyty niedźwiedzia polarnego. Dla bezpieczeństwa, petardy, pistolety hukowe i karabin są obowiązkowym wyposażeniem wszystkich prowadzonych tam prac terenowych. Podczas trwania wyprawy panuje dzień polarny i słońce nie zachodzi przez całą dobę. Niemniej, dla zachowania lepszej kondycji utrzymywany jest normalny dobowy rytm pracy. Łączność zapewnia telefonia satelitarna a zasilanie baterie słoneczne i mały agregat spalinowy.

 

Tegoroczna wyprawa będzie również gościła w stacji polarnej Kaffiøyra. Jest to stacja Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, położona na brzegu wyspy Spitsbergen w odległości ok. 20 km drogą morską od obozu namiotowego. Współpraca z UMK w Toruniu została zapoczątkowana w sezonie 2014. Pobyt w stacji umożliwi pobranie prób i przeprowadzenie pomiarów tektonicznych w terenie, który być może będzie stanowił przedmiot badań w przyszłych latach.