Smocza Jama wymaga modernizacji

Naukowcy z Akademii Górniczo-Hutniczej i Norweskiego Instytutu Badań Powietrza (NILU) zakończyli prowadzone od roku badania Smoczej Jamy w Krakowie. Zgodnie z ich ustaleniami grota wymaga modernizacji, a jednym z destrukcyjnych czynników jest tam wysoka wilgotność.

 

Zespół prowadził badania w ramach interdyscyplinarnego projektu „Zachować dziedzictwo Smoczej Jamy na Wawelu”, realizowanego przez Zamek Królewski w Krakowie.

 

Na podstawie rezultatów badań powstał program restauracji Smoczej Jamy. Kierownik projektu Beata Kwiatkowska-Kopka powiedziała PAP, że konserwacja jaskini rozpocznie się po kolejnych konsultacjach w tej sprawie, ale termin rozpoczęcia remontu nie jest jeszcze znany.

 

Jaskinię pod względem geologiczno-górniczym i technicznym sprawdził zespół z AGH, który ustalił, że zabezpieczenia górotworu zastosowane w latach 1966–1976, w postaci sieci kotew z prętów stalowych, uległy znacznej korozji.

 

„Zabezpieczenia są w tej chwili konieczne nie tylko ze względu na bezpieczeństwo ludzi, ale też dla wygody zwiedzających” – powiedział PAP prof. Tadeusz Mikoś i wyjaśnił, że modernizacja powinna objąć też m.in. wyjście z jaskini, zmianę oświetlenia groty, montaż barierek, stały monitoring wnętrza, system odwodnień.

 

Profesor zwrócił uwagę, że ostatni raz Smocza Jama była gruntownie remontowana prawie 50 lat temu. Konserwacja rozpoczęła się w latach 60. i trwała 10 lat, przy czym przez 9,5 roku Smocza Jama była niedostępna dla zwiedzających. Zdaniem profesora teraz remont Smoczej Jamy potrwa znacznie krócej, być może tylko kilka miesięcy. Obecnie remont nie oznacza też konieczności zamknięcia obiektu dla turystów.

 

Profesor pytany, czy teraz grota jest bezpieczna dla zwiedzających, odpowiedział: „Nigdy do końca żadna jaskinia nie jest bezpieczna, bo nie można przewidzieć wszystkich procesów, które zajdą w niej w ciągu kilku lat, miesięcy”.

 

Równolegle do prac zespołu z AGH naukowcy z Norweskiego Instytutu Badań Powietrza (NILU) badali mikroklimat wnętrza groty i jej najbliższego otoczenia. Zgodnie z wynikami analiz przeprowadzonych w Norwegii, powietrze na terenie jaskini nie jest bardzo zanieczyszczone, jednak duża wilgotność wewnątrz groty w połączeniu z zanieczyszczeniami (np. dwutlenek siarki, azotu) może prowadzić do powstania kwasów i soli, które wpłyną niszcząco na skały jaskini.

 

Dobiegający końca projekt „Zachować dziedzictwo Smoczej Jamy na Wawelu” kosztował ponad 953 tys. zł, z czego 90 proc. to środki z Mechanizmu Finansowego EOG 2009–2014 i Norweskiego Mechanizmu Finansowego, pozostałe 10 proc. dofinansowania pochodzi z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

 

Smocza Jama jest jaskinią naturalną, usytuowaną w zachodniej części wzgórza wawelskiego. Miejsce to jest związane z legendą o Smoku Wawelskim – jedną z najstarszych i najsłynniejszych polskich legend. Po raz pierwszy zostało ono udostępnione do zwiedzania w sierpniu 1918 r., gdy kierownikiem odnowienia Zamku Królewskiego na Wawelu był prof. Adam Szyszko-Bohusz. Pierwsze badania geologiczne i archeologiczne przeprowadził w 1874 r. na zlecenie Akademii Umiejętności w Krakowie prof. Alojzy Alth.

 

W ostatnich siedmiu miesiącach grotę zwiedziło 372 tys. osób.

 

Oprócz badań naukowych projekt „Zachować dziedzictwo Smoczej Jamy na Wawelu” obejmował wydarzenia edukacyjne, artystyczne i naukowe.

 

Warsztaty miały charakter nie tylko dydaktyczny, ale i terapeutyczny. Miejscem niektórych ćwiczeń i wykładów była Smocza Jama i Ojcowski Park Narodowy. Na październik tego roku organizatorzy zaplanowali jeszcze warsztaty i spektakle teatralne dla dzieci niewidomych i niedowidzących.

 

Z kolei do 10 października w Zamku Królewskim w ramach projektu można oglądać wystawę „Dwa oblicza smoka”. Prezentacja inspirowana legendą o Smoku Wawelskim konfrontuje pogańskie i chrześcijańskie wizerunki potwora. Zwiedzający zobaczą na niej archeologiczne eksponaty oraz malarskie wyobrażenia smoka. Wśród malowideł są dzieła wybitnych XIX- i XX-wiecznych artystów m.in. Henryka Grunwalda, Konrada Winklera, Witolda Pruszkowskiego, Mariana Wawrzenieckiego. Na wystawie jest też przestrzenny model wawelskiej Smoczej Jamy wraz z otoczeniem oraz herby miast europejskich ze smoczymi wizerunkami.

 

Źródło: PAP - Nauka w Polsce