Pracownicy – wydarzenia

W AGH upamiętnienie ofiar akcji odbędzie się 22 listopada (ok. godz. 13.30), na zakończenie uroczystości z okazji obchodów Święta Nauk Ścisłych – Dni prof. Antoniego Hoborskiego. Pod pamiątkowymi tablicami w gmachu głównym zostaną złożone kwiaty.

Sonderaktion Krakau

6 listopada 1939 r. zwołano ogólne zebranie profesorów UJ w celu poinformowania zebranych o poglądach niemieckich władz na sprawy nauki i szkolnictwa. W dniu tym o godz. 12.00 w sali nr 66 Collegium Novum zebrali się licznie profesorowie i wykładowcy. Budynek został otoczony przez gestapo, a zebrani aresztowani. Wśród aresztowanych znaleźli się również profesorowie Akademii Górniczej, którzy w tym czasie brali udział w zebraniu własnym, odbywającym się w sali posiedzeń Wydziału Filozoficznego UJ. Uwięziono 183 osoby spośród profesorów, docentów i asystentów Uniwersytetu Jagiellońskiego i Akademii Górniczej oraz wiele osób spoza Uniwersytetu.

Aresztowanych zatrzymano w więzieniu przy ul. Montelupich w Krakowie. Następnie przeniesiono ich do koszar przy ul. Mazowieckiej, a potem przewieziono do więzienia we Wrocławiu i w końcu do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen.

Wśród aresztowanych w tzw. „Sonderaktion Krakau” znaleźli się profesorowie: Zygmunt Sariusz-Bielski, Witold Budryk, Edmund Chromiński, Stefan Czarnocki, Iwan Feszczenko-Czopiwski, Roman Dawidowski, Stanisław Gołąb, Antoni Hoborski, Stanisław Jaskólski, Mieczysław Jeżewski, Aleksander Krupkowski, Adam Ludkiewicz, Izydor Stella-Sawicki, Wilhelm Staronka, Jan Studniarski, Władysław Takliński, Feliks Zalewski, docenci: Andrzej Bolewski, Mikołaj Czyżewski, Edward Windakiewicz, wykładowca Antoni Meyer, starszy asystent Julian Kamecki.

Po kilku dniach zwolniono profesora Iwana Feszczenko-Czopiwskiego i docenta Mikołaja Czyżewskiego, którzy byli obywatelami ukraińskimi. Ze względu na podeszły wiek zwolniony został także docent Edward Windakiewicz (miał wtedy 81 lat).

W obozie koncentracyjnym utracili życie:
- prof. Antoni Hoborski – pierwszy rektor Akademii Górniczej w latach 1920–1922,
- prof. Władysław Takliński – rektor Akademii Górniczej w latach 1933–1939,
- dr inż. Antoni Meyer, kierownik Katedry Prawoznawstwa Wydziału Górniczego AG w latach 1932–1939.

9 lutego 1940 r. zwolniono starszych profesorów, a w obozie pozostali: Andrzej Bolewski, Stanisław Gołąb i Julian Kamecki. Przewieziono ich do obozu koncentracyjnego w Dachau i dopiero w ostatnim kwartale 1940 r. zwolniono. Zwolnienie profesorów AG było możliwe na skutek szerokiej akcji protestacyjnej prowadzonej przez środowiska naukowców całego świata.

Źródło: historia.agh.edu.pl